اصل قانونی بودن جرم و مجازات در نظام حقوقی و قضایی اسلام

 اصل قانونی بودن جرم و مجازات، با توجه به آیات، روایات، آموزه­ها و نظام حقوقی اسلام، از مهم‌ترین اصول حقوق کیفری اسلام به شمار می‌آید و در نظام حقوقی اسلام، هیچ جرم و مجازاتی بدون تصریح در قانون و قبل از ابلاغ و اعلام، مجاز و مشروع نیست. این اصل پیش از آن‌که در حقوق موضوعه مطرح شود، در حقوق کیفری اسلام به رسمیت شناخته‌شده است. آیات، روایات، نظریات و دیدگاه فقها و اسلام شناسان، شاهد و دلیل بر این مدعا است. حقوق‌دانان در قانون موضوعه در بحث اصل «قانونی بودن جرم و مجازات»، نیز درصدد تبیین همین مطلب است که جرم و مجازات باید قانونی باشد؛ یعنی این‌که هر عمل ممنوعی ابتدا باید توسط قانون ممنوع شمرده‌شده و جرم آن تعیین گردد و به افراد، اعلام شود و همه بدانند که چه رفتارها و عملکردهای جرم است و مجازات آن‌ها چیست. بعد از جرم انگاری و اعلام، اگر کسی مرتکب شد، مجازات شود وگرنه در غیر این صورت، عمل جرم نبوده و مجازات قانونی نیست.