بررسی کاربست‌های مناسبت حکم و موضوع
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 فارغ‌التحصیل سطح چهار استاد سطوح عالی حوزه علمیه و مدرس جامعة المصطفی العالمیه
2 سطح 3 حوزه علمیه قم فقه و اصول
چکیده
از جمله چالش‌هایی که فقها به هنگام مواجهه با ادله شرعی، با آن روبرو می‌شوند این است که آیا حکم مذکور، اختصاص به همان موضوع مذکور در دلیل دارد یا در مورد موضوعات دیگری نیز جاری است؟ آیا حکم، تمام مصادیق موضوع خود را دربر می‌گیرد یا فقط برخی مصادیق آن را شامل می‌شود؟ یکی از مهم ترین قواعد استظهار از دلیل، تناسب حکم و موضوع وارد در دلیل است. سوال این است که فقها از هماهنگی و سازگاری میان حکم و موضوع، چه استفاده و بهره‌ای برده‌اند و به واسطة این ملائمت چه تغییراتی در دامنه موضوع و حکم وارد دانسته‌اند. تا کنون نوشته‌ای که تعداد زیادی از کارکرد‌های این قرینه را در خود جمع کرده باشد، به نگارش درنیامده است؛ در این پژوهش سعی بر تبیین قرینه مناسبت و جمع‌آوری تعداد قابل توجهی از کاربست‌های قرینة مناسبت در کلام فقیهان می‌باشد تا خواننده با دامنة کارآمدی این قرینه و مجاری آن آشنایی کسب کرده و در بکارگیری آن سهولت بیشتری داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
)