نگاهی به منابع اولیه حدیثی شیعه و سرنوشت آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح چهار فقه و اصول مجتمع عالی فقه

چکیده

کتابت و جمع آوری حدیث از زمان پیامبر گرامی اسلام آغاز شد. اولین مولف کتاب حدیثی امیرالمومنین ع بوده که کلمات پیامبر اکرم ص را کتاب فرمودند. این سنت حسنه در زمان صادقین ع به اوج خود رسید. اولین منابع حدیثی شیعه در زمان امام محمد باقر ع و امام صادق ع توسط شاگردان آنها تالیف شد که در میان آنها برخی از تألیفات دارای ویژگی و اعتبار خاصی نزد اصحاب بودند که از آنها به عنوان «أصل» یاد می‏کردند. اصول حدیثی کتابهای را می‌گفتند که احادیث ائمه( بدون واسطه یا با یک واسطه در آن جمع آوری شده بود. این اصول به لحاظ تعدادشان به اصل اربعمائه معروف شدند. اصول اربعمائه مرجع اولیه برای کتب اربعه و منابع حدیثی دیگر شیعه محسوب می‏شود. مهم ترین اشکال که اصول اولیه داشتند عدم تبویب و دسته بندی آنها بود. لذا با تالیف منابع جدید با دسته بند و تبویب، رغبت به مراجعه و استنساخ اصول اربعمائه کم شد و این امر به مرور زمان باعث شد که از آن چهارصد اصل فقط شانزده اصل باقی بماند.

کلیدواژه‌ها