بررسی انتقادی ادله ارتداد از منظر فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه قم

2 فارغ التحصیل جامعة المصطفی العالمیة و پژوهشگر دائرة المعارف علوم عقلی وابسته به مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی انتقادی ادله ارتداد و احکام آن پرداخته است. متصدیان ادیان الهی (اعم از یهودی، مسیحی و اسلام) مجازات ارتداد  (خروج از دین) را مرگ دانسته‌اند؛ بلکه در گذشته، در اروپا، کاتولیک‌ها، پروتستان‌ها را به جرم ارتداد زنده زنده آتش می‌زدند. بعد از جنگ جهانی دوم در سال 1948، سند بین‌المللی (اعلامیه جهانی حقوق بشر) به تصویب رسید که آزادی عقیده و اندیشه و بیان را حق آدمی می‌شمرد. همانگونه که آدمی دارای تکلیف است، دارای حق نیز می‌باشد. مجازات ارتداد، در قوانین کشورهای اسلامی، در برخی از آنها اعدام، در برخی حبس و در برخی جزای نقدی و در برخی ترکیبی از بعضی از آنها تعیین شده است. فریقین، در حکم ارتداد، بیشتر به روایات استناد کرده‌اند و اندکی به آیات قرآنی. این نوشتار بر آن است که مستندات فریقین در زمینه حکم قتل مرتد، غیر تام هستند. آیات مورد استناد در قتل مرتد برخی اصلا ربطی به ارتداد ندارند و برخی دیگر، فقط ناظر به مجازات اخروی آن هستند. دلالت روایات بر مجازات ارتداد، نیز با چالش‌های جدی مواجه است که در این نوشتار به اختصار بیان گردیده است.

کلیدواژه‌ها